Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Yapılan Önemli Değişiklikler

Başta 5187 sayılı Basın Kanunu, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu olmak üzere pek çok kanunda değişiklik yapmaktadır. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu’na halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu eklenmektedir.

Basın Kanunu’nda yapılan değişiklikler ve TCK madde 217/A kapsamında halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma

Değişiklik Kanunu’nun 29. maddesi ile TCK’ya madde 217’den sonra gelmek üzere halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu eklenmiştir. İşbu hüküm kapsamında halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kişiler hakkında hapis cezası öngörülmüştür.

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikler

Belirli suçlara ilişkin içeriklerin erişim engeline ilişkin düzenlemeler İnternet Kanunu’nun 8. Maddesi nezdinde düzenlenmiştir. Değişiklik Kanunu ile 8. maddedeki katalog suçlara Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu’nun 27/1 ve 27/2 maddesinde yer alan Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve personeline yönelik suç teşkil eden içerikler eklenmiş olup ilgili suçu teşkil eden içeriklerin erişimlerinin engellenmesini talep etme imkanı oluşturulmuştur.

EK madde 4 ile özelikle sosyal ağ sağlayıcıların faaliyetleri düzenlenerek sosyal ağ sağlayıcılara yönelik ilave yükümlülükler ve yaptırımlar getirilmiştir:

Türkiye’de temsilci atama yükümlülüğü ve temsilcinin artırılmış yükümlülükleri

Sosyal ağ sağlayıcıların temsilci atama yükümlülüğü detaylandırılmış olup atanan temsilcinin gerçek kişi olması durumunda bu kişinin Türkiye’de mukim bir Türk vatandaşı olması gerektiği düzenlenmiştir.

Devamında, sosyal ağ sağlayıcının günlük erişiminin on milyondan fazla olması halinde, yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı tarafından belirlenen gerçek veya tüzel kişi temsilci, sosyal ağ sağlayıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin tüzel kişi olması halinde doğrudan sosyal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi şeklinde kurulan bir şube olması zorunludur.

Türk Ceza Kanununda yer alan;

·Çocukların cinsel istismarı (madde 103)

·Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma (madde 217/A)

·Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (madde 302)

·Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316)

·Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (madde328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337)

suçlarına konu internet içeriklerini oluşturan veya yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgiler soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısına, kovuşturma aşamasında yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafından talep edilmesi üzerine ilgili sosyal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi tarafından adli mercilere verilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Bununla birlikte;

·Sosyal ağ sağlayıcılar kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmeleri halinde, gecikmede sakınca bulunan durumda bu içeriği ve içeriği oluşturana ilişkin bilgileri yetkili kolluk birimleriyle paylaşmalıdır.

·Sosyal ağ sağlayıcılar çocuklara özgü ayrıştırılmış hizmet sunmak için gerekli tedbirleri almalıdır.

·Sosyal ağ sağlayıcılar hesap verebilirlik ilkesine uygun şekilde hareket etmek, İnternet Kanunu’nun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, BTK tarafından istenen bilgileri BTK’ya vermek ve kullanıcıların haklarının korunmasına yönelik BTK tarafından yapılacak düzenlemelere uymak ile yükümlüdür.

·Sosyal ağ sağlayıcılar toplum sağlığını ve güvenliğini etkileyen olağanüstü durumların yönetimine ilişkin bir kriz yönetim planı hazırlayarak BTK’ya sunmakla yükümlüdür.

Altı aylık raporların kapsamı genişletilmiştir

Sosyal ağ sağlayıcılar aşağıdaki hususlara ilişkin tedbirleri almalı ve bu hususlara raporlarında yer vermelidir.

Kullanıcılara karşı eşit ve tarafsız davranılması.
İnternet Kanunu kapsamındaki suçlara ilişkin içerik ve başlık etiketlerinin yayımlanmaması için kendi sistem, mekanizma ve algoritmalarında gerekli tedbirlerin alınması.
Kullanıcılara öneriler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde açık, anlaşılır ve kolaylıkla ulaşılabilir şekilde yer verilmesi.
Kullanıcılara önerdiği içeriklere ilişkin tercihleri güncelleme ve kişisel verilerinin kullanılmasını sınırlandırma seçeneği sunma konusunda gerekli tedbirlerin alınması.
Reklamlara ilişkin olarak içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulaşılan kişi veya grup sayısı gibi bilgilerin yer aldığı bir reklam kütüphanesi oluşturarak internet sitesinde yayımlanması.

Ayrıca Değişiklik Kanunu ile BTK’ya sosyal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, veri işleme mekanizmaları ve ticari tutumlar dâhil her türlü açıklamayı talep etme ve yerinde inceleme yapma yetkisi verilmiştir. Talep edilen bilgi ve belgeler en fazla 3 ay içinde BTK’ya sağlanmalıdır.

Değişik Kanun ile getirilen yaptırımlar

Aşağıdaki yükümlülüklere uyulmaması halinde sosyal ağ sağlayıcılara bir önceki takvim yılındaki küresel cirosunun %3’üne kadar idari para cezası verilebilecektir:

Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcıların kullanıcı verilerinin Türkiye’de tutulması
Çocuklara özgü hizmetlerin sunulması
Kullanıcı haklarına ilişkin BTK tarafından yapılan düzenlemelere uyulması
Can ve mal güvenliğini tehlikeye atan içeriklerin ilgili merciilere bildirilmesi
BTK’nın talep ettiği bilgilerin süresi içinde sunulması
Kamu sağlığı ve kamu güvenliğine ilişkin durumlar için kriz planı oluşturulması

İçerik kaldırma ve erişim engeli kararlarına uyulmaması halinde reklam yasağı ve internet trafik bant genişliğinin kademeli olarak daraltılması tedbirleri uygulanabilecektir. Ayrıca bir takvim yılında birden fazla kez idari para cezalarının yasal süresinde ödenmemesi halinde reklam yasağı kararı verilebilecektir. Reklam yasağı kararları Resmi Gazete’de ilan edilip, karara aykırı olarak sosyal ağ sağlayıcıya reklam veren gerçek ve tüzel kişilere de idari para cezası verilebilecektir.
Adli merciiler tarafından talep edilen bilgilerin verilmemesi halinde internet bant genişliğinin daraltılması tedbiri uygulanabilecektir.
Halihazırda temsilci atamış olan sosyal ağ sağlayıcıların temsilcilere ilişkin yeni değişikliklere 6 ay içinde uyum sağlaması gerekmektedir. Uyum sağlamaması halinde bildirimde bulunulmaksızın kademeli olarak reklam yasağı ve internet trafik bant genişliğinin daraltılması tedbirleri uygulanabilecektir.

Yürürlük

Basın ve internet haber sitelerine yönelik yükümlülük getiren 20, 21, 22, 25, 26, 27 ve 28. maddeler (a ve b bentleri hariç olmak üzere) 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. Diğer düzenlemeler ise Resmi Gazete’de yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Halihazırda temsilci atamış olan sosyal ağ sağlayıcıların temsilcilere ilişkin yeni düzenlemelere Değişiklik Kanunu’nun yayımlanmasını takiben 6 ay içerisinde uyum sağlaması gerekmektedir.

18.10.2022 tarihli 31987 sayılı Değişikliğin tam metni için:

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/10/20221018-1.htm